‘Er komt een einde aan de verkoop van benzine’

Wat moet een grote exploitant van benzinestations met een bedrijf dat wind- en zonne-energie ontwikkelt? “De wereld is in beweging”, zegt Carlo Binken, financieel directeur van Enviem. “We gaan naar minder fossiele energie en meer hernieuwbaar.” Dus nam Enviem onlangs een meerderheidsbelang in de jonge ontwikkelaar van hernieuwbare energieprojecten en energieleverancier Hezelaer.

Enviem is bij het grote publiek geen bekende merknaam, maar het bedrijf van de familie Miedema uit Harderwijk heeft een omzet van ruwweg €2 mrd. Enviem exploiteert ruim zeshonderdvijftig benzinestations onder verschillende merknamen in vier landen, waaronder de eigen merknaam TinQ. Daarnaast bezit het bedrijf twee oliedepots in Nederland, een smeermiddelenfabriek in Dordrecht en een biodieselfabriek in Duitsland. Enviem zit dus nagenoeg volledig in de fossiele energie, maar ziet dat daar ooit een einde aan gaat komen.

Van liters naar kilowatts

Rond welke tijd de samenleving zonder benzine kan, vindt Binken een lastige vraag. “Voordat de vraag helemaal is uitgefaseerd zijn we ver voorbij 2050”, zegt hij op het hoofdkantoor in Harderwijk, “maar niemand weet wanneer we daar precies aankomen. Voorlopig zal benzine en diesel nog de boventoon voeren, en daarna zullen we in de mobiliteit naar een mix gaan van synthetische brandstoffen, waterstof en elektrisch vervoer.

De honderdduizenden klanten waarmee we bijvoorbeeld via de app in contact staan, kunnen we ook andere energie-producten aanbieden. Enviem-CFO Carlo Binken

De “grote, achterliggende beweging” is in ieder geval wel duidelijk, zegt Binken, namelijk een overgang van liters naar kilowatts en kilogrammen, weg van fossiele energie en dus ook van benzine en diesel als transportbrandstof. Op enig moment in de toekomst zal de solide basis van vandaag de dag dus wegvallen onder het businessmodel van Enviem.

Klantenbestand

In de tussentijd heeft het bedrijf met de verkoop van benzine wel een andere waardevolle asset opgebouwd: een enorm klantenbestand, via het eigen merk TinQ. “De honderdduizenden klanten waarmee we bijvoorbeeld via de app in contact staan, kunnen we ook andere energieproducten aanbieden”, zegt Binken. “We zijn dus op zoek gegaan naar een energieleverancier.”

Voordat het bedrijf de samenwerking met Hezelaer aanging, startte Enviem in 2021 al een partnerschap met een ander energiebedrijf, maar omdat deze transactie nog niet is geëffectueerd kan Binken de naam nog niet noemen. In 2022 kwam Hezelaer in beeld, waarmee Enviem in hetzelfde jaar een transactie rond kreeg. Hezelaer is ontwikkelaar van duurzame energieprojecten en sinds 2013 in bezit van een leveringsvergunning voor gas & elektriciteit aan groot- en kleinverbruikers. “We hebben een meerderheidsbelang genomen”, zegt Binken, “en gaan met Hezelaer klanten duurzame opties bieden.” Na toestemming van de Autoriteit Consument & Markt werd de transactie per 1 december een feit.

Medeoprichter Jan Willem Dingen van Hezelaer, eveneens aanwezig op het hoofdkantoor van Enviem, verwelkomde de interesse van Enviem. “We willen doorgroeien, maar wel in onafhankelijkheid en dat kunnen we binnen Enviem”, zegt Dingen. “De directies van Enviem en Hezelaer werken nu samen”, zegt Binken. “De kracht van een familiebedrijf is dat we niet veel waarde hechten aan allerlei protocollen. We kunnen snel beslissen.” Dingen beaamt dit: “De markt verandert zo snel dat juist dit nu onze grote kracht is. We willen samen doorgroeien en investeren in duurzame opwekking. Met een kapitaalkrachtige partner kunnen we de volgende stappen zetten.”

Kennis over de energiemarkt

We zijn niet groot genoeg voor een waterstofcentrale in de Eemshaven, maar we zijn wel sterk in verduurzaming door het lokaal combineren van productie en verbruik. Hezelaer-medeoprichter Jan Willem Dingen

“In 2011 zijn we de energiemarkt opgegaan, ten tijde van de financiële crisis”, zegt Dingen over de oorsprong van Hezelaer. “We zijn dus gestart met het helpen van bedrijven om geld te besparen door verduurzaming en energiebesparing, en al snel merkten we dat de klant een gebrek aan kennis had over de energiemarkt. Ze waren er niet mee bezig.”

In de tussenliggende jaren is er duidelijk meer kennis ontstaan, zegt Dingen, zeker met de explosie van de energieprijzen in 2022. Naast hem aan tafel knikt CFO Binken van Enviem instemmend. “Ik merk bij veel collega CFO’s”, zegt Binken, “dat de fors gestegen energierekening nu het belangrijkste thema is in het bestuur van de onderneming. Voor sommige bedrijven is het zelfs een kwestie van overleven, zo’n impact kan dit hebben.” Ook al is er meer kennis bij bedrijven, zegt Dingen, “uiteindelijk wil een bakker brood bakken en dus ontzorgd worden als het gaat om energie en alles eromheen, zoals meten, wetgeving en energiebesparing”.

De groene projecten waar Hezelaer zich op wil richten zijn bijvoorbeeld de verduurzaming van bedrijventerreinen of de ontsluiting van (nieuwe) woonwijken door middel van lokale energievoorziening, zoals het project in Terheijden (zie kader onder). “We zijn niet groot genoeg voor een waterstofcentrale in de Eemshaven of een windpark op zee”, zegt Dingen, “maar we zijn wel sterk in verduurzaming door het lokaal combineren van productie en verbruik.”

Jong talent

Door Hezelaer onderdeel te maken van Enviem, moet ook Enviem gaan veranderen. Het bedrijf is bijvoorbeeld nog niet groot in laadpalen voor elektrische auto’s. “We moeten onze organisatie ook in die richting ontwikkelen”, zegt Binken. “Hezelaer is een enabler om de Enviem-groep verder tot ontwikkeling te brengen in het realiseren van verduurzaming. We gaan bijvoorbeeld ook personeel uitwisselen. En niet in de laatste plaats is dit de ideale manier om als bedrijf een nieuw type talent aan te trekken. We blijven hierdoor aantrekkelijk op de arbeidsmarkt, want steeds meer mensen die nu een opleiding volgen willen een bijdrage gaan leveren aan het nieuwe evenwicht na de energietransitie. In bepaalde functies speelt dit behoorlijk mee, en ik heb nieuwe mensen over de drempel kunnen trekken met het groene verhaal van Hezelaer.”

Traaise Energie Maatschappij

Een bijzonder project dat Hezelaer ontwikkelt, is de verduurzaming van het dorp Terheijden in de Noord-Brabantse gemeente Drimmelen. Met een warmtenet draaiend opwind- en zonne-energie, aquathermie, warmtepomp en warmtebuffer, wil het dorp met ruim 2.500 woningen geheel van het gas af halen. Op de foto is de bouw te zien van de ondergrondse warmtebuffer, naast de oude boerderij die het hart vormt van het nieuwe energiesysteem. De boerderij is omgedoopt tot Energiebrouwerij en zal tevens een sociale functie hebben in het dorp. Afgelopen herfst werden de eerste huizen in het dorp op het warmtenet aangesloten, maar “we zijn nog wel jaren bezig om het dorp van het gas af te brengen”, zegt mede-oprichter Jan Willem Dingen van Hezelaer.

Dit project wordt uitgevoerd door een dochteronderneming van Hezelaer (Traaise EnergieMaatschappij) in samenwerking met een lokale coöperatie, het Traaise Energie Collectief, en wordt lokaal volledig gesteund. Traai is overigens de Brabantse naam van Terheijden. Het project in Terheijden valt onder het Programma Aardgasvrije Wijken uit 2018.